Oι ανασκαφικές μαρτυρίες για την κλασική εποχή (α' μισό του 4ου αϊ. π.Χ.) είναι πολύ λίγες και δεν επιτρέπουν να έχουμε πλήρη εικόνα της Πέλλας αυτή την περίοδο. Τμήματα των τειχών που αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές επιβεβαιώνουν ότι η πόλη ήταν καλά οχυρωμένη ήδη από τα τέλη του 4ου αϊ. π.Χ,

Η Πέλλα αναπτύχθηκε από τις αρχές του 4ου αϊ. π.Χ. σύμφωνα με το ιπποδάμεια σύστημα, που συνίσταται στη χάραξη της πόλης σε κανονικά οικοδομικά τετράγωνα τα οποία ορίζονται από ευθείς οριζόντιους και κάθετους δρόμους. Το σχέδιο αυτό έδωσε τη δυνατότητα μιας δυναμικής επέκτασης της πόλης στη διάρκεια των τριών αιώνων της ζωής της. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται η αγορά, που καταλαμβάνει έκταση δέκα οικοδομικών τετραγώνων (70.000 τ.μ.). Εδώ ήταν συγκεντρωμένη όλη η παραγωγική δραστηριότητα της Πέλλας και των γύρω περιοχών. Μελετημένα ουστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης εξασφάλιζαν στους κατοίκους ικανοποιητικές συνθήκες διαβίωσης. Τα σπίτια ήταν κατανεμημένα μέσα στον πολεοδομικό ιστό της πόλης ανάλογα με το μέγεθος και την πολυτέλεια. Τα μεγαλύτερα σπίτια ανήκουν στην τυπική μορφή του ελληνικού οπιτού της αρχαιότητας, με περιστύλιο, ενώ τα μικρότερα ανήκουν στον τύπο του σπιτιού με παστάδα. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει μια κεντρική αυλή γύρω από την οποία είναι διατεταγμένοι οι χώροι διαβίωοης. Τα δάπεδα των οπιτιών ήταν διακοσμημένα με ψηφιδωτά, η τεχνική αρτιότητα και η μεγάλη θεματική ποικιλία των οποίων αποδεικνύουν τη λειτουργία οργανωμένων εργαστηρίων κατασκευής ψηφιδωτών στη μακεδόνικη πρωτεύουσα.

Το ανακτορικό συγκρότημα βρίσκεται στο βορειότερο λόφο της πόλης. Καταλαμβάνει έκταση 60.000 τ.μ. και αποτελείται από τρεις ενότητες. Καθεμιά από τις ενότητες αυτές περιλαμβάνει περισσότερα από ένα κτίρια, οργανωμένα γύρω από μια κεντρική αυλή.

Τα ιερά και τα νεκροταφεία που ερευνήθηκαν στην περιοχή της Πέλλας έδωσαν αρκετά στοιχεία για τη θρησκευτική ζωή των κατοίκων της, για την αρχιτεκτονική των ιερών χώρων καθώς και για την ταφική αρχιτεκτονική των ελληνιστικών χρόνων.

Η παραγωγική και οικοδομική δραστηριότητα της Πέλλας παρακολουθείται έως τις αρχές του 1ου αϊ. π.Χ. Μέσα στην πρώτη δεκαετία του αιώνα αυτού η πόλη καταστρέφεται, πιθανότατα από σεισμό, και εγκαταλείπεται.

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Το Μουσείο της Πέλλας στεγάζει τα ευρήματα που προέρχονται από τον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας, Η έκθεση αποτελείται από ενότητες που ανταποκρίνονται στους τομείς του αρχαιολογικού χώρου, όπως αυτοί διαμορφώθηκαν μετά τις πολυετείς αναοκαφές. Το Μουσείο έχει τρεις

αίθουσες. Το μεγαλύτερο μέρος της αίθουσας Α είναι αφιερωμένο στην προϊστορία της ευρύτερης περιοχής, και την ιστορία και την πολεοδομική οργάνωση της πόλης. Στην ορθογώνια κόγχη στην αριστερή πλευρά της αίθουσας παρουσιάζεται η ενότητα της ιδιωτικής κατοικίας στην Πέλλα.

Στην αίθουσα Β οι προθήκες είναι τοποθετημένες κατά ενότητες που ανταποκρίνονται στους τομείς της αγοράς, των ιερών και των νεκροταφείων. Τα αντικείμενα που εκτίθενται ελεύθερα σχετίζονται με τις παραπάνω ενότητες.

Στην αίθουσα Γ εκτίθενται έξι ψηφιδωτά δάπεδα που έχουν αποκολληθεί από τον αρχαιολογικό χώρο, αρχιτεκτονικά μέλη, γλυπτά και η κάτοψη του ανακτόρου.

The very little excavational evidence relating to the Classical period (first half of the 4th c. BC), is insufficient for us to form a complete picture of the city at Pella at this time. Parts of the defence walls discovered during the excavations confirm that the city was already well fortified at the end of the 4th c. BC.

Pella evolved from the early 4th c. BC on the Hippodamean system of urban design. This involved laying out the city in regular building blocks, defined by straight horizontal and perpendicular streets. This plan made it possible for the city to expand dynamically over the three centuries of its life. At the city centre was the agora, occupying an area of ten building blocks (70,000 square metres). On it was centred the entire productive activity of Pella and the surrounding regions. Carefully designed water-supply and drainage systems secured satisfactory living conditions for the inhabitants. The houses were distributed in the urban tissue according to their size and luxury. The larger houses belong to the typical ancient Greek house type, with a peristyle courtyard, and the smaller to the type of the house with a pastas (north-facing portico). Both types had a central courtyard around which the residential quarters were arranged, The house floors were decorated with mosaics, the superb technique and wide variety of motifs of which indicate the existence in the Macedonian capital of organised mosaic workshops.

The palace complex, on the northernmost hill in the city, covers an area of 60,000 square metres and consists of three units, Each of these contains several buildings, organised around a central court.

The sanctuaries and cemeteries that have been investigated in the region of Pella have yielded considerable evidence for the religious life of the inhabitants, the architecture of the sanctuaries, and Hellenistic funeral architecture.

The productive and building activity of Pella may be traced down to the beginning of the 1st c. BC. During the first decade of this century, the city was destroyed, probably by an earthquake, and subsequently abandoned.

THE MUSEUM

The Pella Museum houses finds from the archaeological site at Pella. The exhibition is organised around units corresponding to the sectors of the archaeological site created by the long-term excavations. The Museum has three rooms. The bigger part of room A is devoted to the prehistory of the surrounding area, and the history and urban design of the city. The rectangular recess on the left side of the room contains the unit dealing with the private dwelling in Pella.

In room B, the cases are placed in units corresponding to the sectors of the agora, sanctuaries and cemeteries. The objects displayed in this room outside the cases are also connected with these units.

In room r are displayed six mosaic floors that have been detached from the archaeological site, architectural members, sculptures and a plan of the palace.