Αρχαίος πόΛος της βασιλικής εξουσίας, οι Αίγες εξακολούθησαν, ακόμη και μετά τη μεταφορά του διοικητικού κέντρου στην Πέλλα τον 4ο αϊ. π.Χ., να διατηρούν την αίγλη της ιερής για τη δυναστεία πόλης. Στο χώρο αυτό έζησαν και έδρασαν βασιλιάδες όπως ο Αλέξανδρος Α' (495-452 π.Χ.) και ο Αρχέλαος (413-399 π.Χ.), που έκανε την αυλή του κέντρο των γραμμάτων και των τεχνών, συγκεντρώνοντας σ' αυτή τους πιο διάσημους καλλιτέχνες και διανοουμένους της εποχής═ του, και είναι εδώ που το Σεπτέμβριο του 336 π.Χ., μετά τη δολοφονία του Φιλίππου Β' στο θέατρο της πόλης, ανακηρύχθηκε βασιλιάς ο Αλέξανδρος (336-323 π.Χ.)

Οι ανασκαφές, που άρχισαν λίγο μετά τα μέσα του περασμένου αιώνα, και από τη δεκαετία του 1930 με μικρές διακοπές συνεχίζονται μέχρι σήμερα, αποκάλυψαν το θέατρο και ένα επιβλητικό ανάκτορο με μεγάλη περίστυλη αυλή με μνημειακό πρόπυλο, ιερό αφιερωμένο στη λατρεία του Πατρώου Ηρακλή, πολυτελείς χώρους συμποσίων με μωσαϊκά δάπεδα και όλες τις ανέσεις' φαίνεται ότι και τα δύο ανήκουν στο ίδιο οικοδομικό συγκρότημα και χρονολογούνται πριν από το τέλος του 4ου αϊ. π.Χ. θα πρέπει ακόμη να αναφέρουμε το ιερό της θεάς Εύκλειας με δύο ναούς, βωμό και ενεπίγραφες βάσεις βασιλικών αναθημάτων της εποχής του Φιλίππου Β', το ιερό της Μητέρας των θεών, θεμέλια δημόσιων και ιδιωτικών οικοδομημάτων, που χρονολογούνται από τον 5ο αϊ. π.Χ. έως τον 1ο αϊ. μ.Χ, καθώς και τμήμα της ακρόπολης και της ελληνιστικής οχύρωσης της πόλης.

Η προσοχή των ανασκαφέων όμως μέχρι τώρα επικεντρώθηκε κυρίως στην τεράστια νεκρόπολη που απλώνεται στα βόρεια της πόλης σε μια έκταση που ξεπερνά σε μήκος τα 2 χλμ. Η ερευνά της απέφερε εξαιρετικά πλούσιους καρπούς που τεκμηριώνουν τη συνεχή κατοίκηση του χώρου από το 1100 π.Χ. μέχρι τη ρωμαιοκρατία και μαρτυρούν τη μεγάλη ευμάρεια, αλλά και τον πολιτισμό της μακεδόνικης πρωτεύουσας.

Ανάμεσα στα ευρήματα αυτά, που επιβεβαιώνουν τους αρχαίους θρύλους για τη νεκρόπολη των Αιγών, συγκαταλέγονται πλούσια κτερισμένες ταφές εξεχόντων μελών των γενών σε τύμβους της εποχής του Σιδήρου, οι «πολύχρυσοι» λακκοειδείς και κιβωτιόσχημοι τάφοι του 6ου και του 5ου αϊ. π.Χ. που βρέθηκαν στις παρυφές της πόλης, δέκα συνολικά ναόσχημοι «μακεδόνικοι» τάφοι, ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζει ο τάφος με το λαμπρό καταστόλιστο μαρμάρινο θρόνο, που ανήκει πιθανότατα στη μητέρα του Φιλίππου Β', τη βαοίλισσα Ευρυδίκη, ενώ οι ασύλητοι βασιλικοί τάφοι που η σκαπάνη

του Μανόλη Ανδρόνικου έφερε στο φως, κάτω από τη Μεγάλη Τούμπα, ο ένας από τους οποίους ανήκει στον ίδιο το Φίλιππο Β', πλούτισαν την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά με μια σειρά λαμπρών έργων μικροτεχνίας και με τα μοναδικά πρωτότυπα δείγματα αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής, δημιουργήματα μεγάλων επώνυμων καλλιτεχνών, που μας σώθηκαν.

Όλα αυτά τα ευρήματα, σε συνδυασμό με τις επιγραφικές μαρτυρίες που ολοένα πληθαίνουν, φωτίζουν τον καίριο ρόλο που έπαιξαν οι Αίγες ως κέντρο ελληνικού πολιτισμού στη βόρεια περιοχή του ελλαδικού χώρου στα χίλια χρόνια της ιστορίας τους.

ВЕРГИНА

В 15 км от Верии нас ждет Вергина (Vergina, 1200 жит.), 170 км, и ее знаменитые гробницы.

Вергина - первая столица древней Македонии, основанная, согласно преданию Архелаосом и названная им Эгес. Расцвет этого города приходится на 4 в. до н.э. Царский дворец, театр и храм древней богини Евклима, которая почиталась как богиня брака и рождения. В 1977 г. село Вергина стало широко известно.

Археолог Манолис Андроникос пережил волнующие мгновения, когда в 1977 г. среди неприметных холмов обнаружил сразу три гробницы (так называемые Царские гробницы). Одна из них много веков назад была вскрыта и ограблена, но усыпальница царя Филиппа II осталась нетронутой. В ней Андроникос нашел поистине бесценные сокровища. Уникальные золотые и серебряные предметы навели его на мысль, что перед ним - гробница царя. Филипп, отец Александра Македонского, убитый в 336 г. до н.э., был погребен в Вергине, хотя в те времена столицей Македонии была Пелла. (Pella). Дело в том, что Дельфийский оракул предсказывал гибель династии, если ее цари не будут погребены в Вергине.

Внутри мраморного саркофага Филиппа 2 был найден золотой ларец с останками умершего царя, золотая царская корона и диадема, оружие царя, различная утварь. Здесь был найден и другой ларец из золота с останками Клеопатры (одной из семи жен Филиппа), которая была убита сразу после смерти её мужа. В ларце находилась золотая диадемы - одно из красивейших древнегреческих украшений.

Две другие гробницы принадлежали, по-видимому, членам царской семьи. Исследования уникальных находок продолжаются.

Сверху усыпальницу закрывал огромный плоский свод из земли. Сегодня он защищен стеклянным куполом, внутри которого поддерживается особая атмосфера. Мягкий свет падает на фасад гробницы и ее мраморные врата. На искусных фризах мерцают античные краски: красная и синяя. А сами находки, в т.ч. останки царя и выполненные из слоновой кости портреты членов царской семьи хранятся в музее: золотой дубовый венок, диадема из золотых листьев, золотые наколенники и латы -в буквальном смысле ослепительные погребальные дары.

гробницы: пн. с 12.00 до 20.00, вт.-сб. с 8.00 до 20.00.

В окрестностях Вергины находятся так называемая Македонская гробница с дорическим фасадом и дворец III в. до н.э. и театр. В этом театре, как рассказывает предание, был заколот Филипп II, прибывший на свадьбу своей дочери.

An ancient pole of royal authority, Aegae retained the prestige of the sacred city of the dynasty even after the administrative capital was transferred to Pella in the 4th c. BC. The site was the headquarters and the scene of the activities of kings such as Alexander I (495-452 BC) and Archelaos (413-399 BC), who made his court a centre of literature and arts, attracting to it the most famous artists and intellectuals of his age; and it was here, in September 336 BC, after the murder of Philip II in the theatre of the city, that Alexander the Great (336-323 BC) was proclaimed king.

The excavations, that began just after the middle of the last century and have continued with only minor interruptions from the 1930s to the present day, have revealed the theatre and a majestic palace with a peristyle courtyard and a monumental propylon, a sanctuary dedicated to the cult of Herakles Patroos, luxurious banqueting rooms with mosaic floors, and every convenience. Both these structures seem to belong to the same building complex and to date from the late 4th c. BC. Mention should also be made of the sanctuary of the goddess Eukleia, which has two temples, an altar, and inscribed bases for royal votives dating from the reign of Philip II; the sanctuary of the Mother of the Gods; foundations of public and private buildings dating from the 5th c. BC to the 1st c. AD; and part of the citadel and Hellenistic fortifications of the city.

The attention of the excavators, however, has so far been concentrated upon the huge cemetery that extends for more than 2 km to the north of the city. The investigation of this has borne very rich fruit, indicating that the area was inhabited continuously from 1100 BC to the Roman period, and testifying to the great prosperity and culture of the Macedonian capital.

These finds, that lend confirmation to the ancient legends concerning the cemetery of Aegae, include the burials of prominent members of the clans, accompanied by rich grave offerings, in tumuli dating from the Iron Age; chamber tombs and cist graves, "rich in gold", dating from the 6th and 5th c. BC, discovered on the fringes of the city; and a total of ten "Macedonian" tombs, the most outstanding of which is the tomb that probably belonged to Philip ll's mother, Queen Eurydike, which has a brilliantly decorated marble throne. And the unplundered royal tombs brought to light by the spade of Manolis Andronikos, one of which was the tomb of Philip II himself, have enriched the cultural heritage of the world with a series of brilliant works of miniature art and unique original examples of ancient Greek painting, the work of known artists.

All these discoveries, combined with the inscriptions, the numbers of which are continually increasing, illuminate the vital role played by Aegae, as a centre of Greek culture in the north of Greece, during the one thousand years of its history.